Trong bối cảnh lo ngại rằng trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa sẽ thay thế công việc của con người, Amazon – gã khổng lồ thương mại điện tử hàng đầu thế giới – đang cho thấy một viễn cảnh khác: một tương lai nơi robot và con người làm việc cùng nhau, với những vai trò mới nổi dành cho người lao động.
Thế giới việc làm mới nổi cùng với AI
Ngành công nghệ dường như có hai quan điểm về vị trí của người lao động trong thế giới được hỗ trợ bởi AI. Một số tin rằng hầu hết công việc sẽ được thực hiện bởi robot, trong khi những người khác cho rằng robot sẽ đảm nhận các công việc nhàm chán, tạo điều kiện cho con người đảm nhận những vai trò mới mẻ. Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự đoán rằng mặc dù 92 triệu công việc sẽ bị thay thế bởi các xu hướng công nghệ hiện tại, nhưng 170 triệu công việc mới sẽ được tạo ra.
Vulcan: Thế hệ robot mới của Amazon
Amazon gần đây đã giới thiệu Vulcan, robot kho hàng đầu tiên của họ có “khả năng cảm nhận”. Công nghệ này đánh dấu một bước tiến lớn trong việc tự động hóa các trung tâm hoàn thiện đơn hàng.
CEO Andy Jassy đã chia sẻ: “Vulcan đang giúp công việc an toàn hơn bằng cách xử lý các nhiệm vụ thách thức về mặt công thái học, đồng thời tạo cơ hội cho đồng nghiệp của chúng tôi phát triển kỹ năng trong bảo trì robot.”
Robot mới này có thể làm việc cùng con người, lấy đồ từ các kệ cao nhất và thấp nhất, cho phép nhân viên tập trung vào các vị trí thuận tiện hơn. Khả năng cảm nhận – hiểu khi nào và làm thế nào để tiếp xúc với một vật thể – giúp Vulcan xử lý khoảng 75% các loại sản phẩm trong kho hàng của Amazon.
Những vai trò con người mới
Amazon đang định hình lại cách họ nhìn nhận về vị trí của con người trong một thế giới ngày càng tự động hóa:
- Kỹ thuật viên bảo trì robot: Amazon đang đào tạo một số nhân viên kho hàng trở thành kỹ thuật viên robot, khi công ty triển khai robot nhiều hơn cho các nhiệm vụ chọn hàng trong kho.
- Người giám sát sàn robot: Vai trò mới bao gồm giám sát và điều phối các hệ thống robot trong các trung tâm hoàn thiện đơn hàng.
- Kỹ sư bảo trì độ tin cậy tại chỗ: Những chuyên gia kỹ thuật này đảm bảo các hệ thống robot hoạt động trơn tru.
Trong khi những vai trò này có thể không tạo ra số lượng việc làm 1:1 so với các vị trí truyền thống bị thay thế, chúng đại diện cho một hướng đi mới cho lực lượng lao động.
Viễn cảnh rộng lớn hơn
Tương lai có thể không phải là một thế giới hoàn toàn tự động. Thay vào đó, có thể sẽ có “người giám sát tự động hóa,” giống như cách các cửa hàng bán lẻ hiện có một nhân viên giám sát mỗi hàng tự thanh toán. Thay vì đầu bếp đồ ăn nhanh, người lao động sẽ giám sát robot nấu ăn.
Tuy nhiên, việc tự động hóa hoàn toàn có thể không bao giờ thành hiện thực. Thực tế thất bại của công nghệ Amazon Go “đi bộ ra ngoài” cho thấy rằng nhiều công việc bán lẻ, nhà hàng và lái xe có thể tiếp tục do con người thực hiện trong nhiều thập kỷ tới.
Đào tạo lại lực lượng lao động
Amazon đang đầu tư đáng kể vào việc đào tạo lại lực lượng lao động của mình thông qua các chương trình như Career Choice, giúp nhân viên chuyển sang lĩnh vực robot và các lĩnh vực công nghệ cao khác. Qua sáng kiến “Upskilling 2025”, Amazon đã cam kết 1,2 tỷ đô la để đào tạo lại 300.000 nhân viên vào năm 2025, tập trung vào các kỹ năng như điện toán đám mây, AI và bảo mật mạng.
Tương lai của nghề nghiệp với AI
Amazon cũng đã dự đoán về các nghề nghiệp được hỗ trợ bởi AI trong tương lai có thể bao gồm:
- Nhà phân tích nông nghiệp chính xác: Sử dụng AI để tối đa hóa năng suất và hiệu quả trong sản xuất thực phẩm.
- Nhà sản xuất du lịch ảo: Tạo ra trải nghiệm thực tế ảo đắm chìm sử dụng AI để giới thiệu các điểm đến.
- Chuyên gia khôi phục thủ công: Sử dụng AI tiên tiến để sửa chữa và phục hồi hàng xa xỉ.
- Kỹ sư thực tế vũ trụ: Kết hợp trí tưởng tượng và kỹ năng AI để trực quan hóa các phần xa xôi của vũ trụ.
- Y tá AI: Sử dụng AI để chẩn đoán bệnh, theo dõi các dấu hiệu sinh tồn và quản lý kế hoạch sức khỏe cho bệnh nhân.
Trong khi AI và robot đang thay đổi bản chất của công việc, ví dụ của Amazon cho thấy một tương lai nơi con người vẫn đóng vai trò quan trọng – không phải là bị thay thế hoàn toàn, mà là chuyển đổi sang các vai trò mới đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng kỹ thuật và con người. Thách thức sẽ là đảm bảo rằng lực lượng lao động được chuẩn bị sẵn sàng cho những thay đổi này thông qua đào tạo lại và phát triển kỹ năng liên tục.
Sự phát triển của Vulcan và các sáng kiến đào tạo của Amazon minh họa một lộ trình tiềm năng về cách các công ty có thể hòa nhập con người vào tương lai ngày càng tự động hóa, tạo ra một môi trường làm việc nơi công nghệ và trí tưởng tượng của con người cùng tồn tại.