Trong bài viết blog mới nhất có tên “The Gentle Singularity” được công bố hôm 11/6, Sam Altman – CEO của OpenAI – đã vẽ ra bức tranh tương lai đầy tham vọng về sự phát triển của trí tuệ nhân tạo trong 15 năm tới. Đặc biệt, ông dự đoán rằng năm 2026 sẽ là thời điểm các hệ thống AI có thể “tìm ra những hiểu biết mới lạ” một cách tự chủ.
“Năm 2025 đã chứng kiến sự xuất hiện của các AI agent có thể thực hiện công việc nhận thức thực sự. Năm 2026 có thể sẽ thấy sự xuất hiện của các hệ thống có thể tìm ra những hiểu biết mới lạ,” Altman viết trong blog cá nhân.
Dự đoán này không hề đơn giản. Khác với việc tạo ra các AI agent để thực hiện các tác vụ cụ thể, việc phát triển AI có khả năng tạo ra những hiểu biết hoàn toàn mới đòi hỏi một bước nhảy vọt về mặt công nghệ. Đây chính là khác biệt giữa việc AI làm theo lệnh và AI thực sự “suy nghĩ” để đưa ra những phát kiến mới.
Cộng đồng khoa học vẫn còn hoài nghi về khả năng này. Thomas Wolf – Giám đốc Khoa học của Hugging Face – từng lập luận rằng các hệ thống AI hiện tại không thể đặt ra những câu hỏi tuyệt vời, yếu tố then chốt cho mọi đột phá khoa học. Kenneth Stanley, cựu trưởng nhóm nghiên cứu tại OpenAI, cũng từng khẳng định rằng các mô hình AI ngày nay không thể tạo ra những giả thuyết mới lạ.
Tuy nhiên, OpenAI không đơn độc trong cuộc đua này. Google đã phát hành nghiên cứu về AlphaEvolve – một AI agent mà công ty tuyên bố có thể tạo ra những cách tiếp cận mới lạ cho các bài toán toán học phức tạp. Startup FutureHouse được hỗ trợ bởi cựu CEO Google Eric Schmidt cũng tuyên bố công cụ AI của họ đã có thể thực hiện những khám phá khoa học thực sự.
Nếu thành công, những công ty này có thể tự động hóa một phần quan trọng của quy trình khoa học và có khả năng thâm nhập vào các ngành công nghiệp khổng lồ như khám phá thuốc, khoa học vật liệu và các lĩnh vực khác có khoa học làm nền tảng.
Altman đã từng dự đoán chính xác về sự bùng nổ của AI agent trong năm 2025. Khi đó, OpenAI đã ra mắt ba AI agent đầu tiên: Operator, Deep Research và Codex. Giờ đây, với tầm nhìn về “novel insights”, CEO 39 tuổi này một lần nữa đặt cược vào khả năng dẫn dắt xu hướng công nghệ của công ty mình.
“Chúng tôi đang bắt đầu hướng mục tiêu của mình vượt ra ngoài AGI, hướng tới siêu trí tuệ theo nghĩa thực sự của từ này,” Altman chia sẻ trong blog. Ông nhấn mạnh rằng các công cụ siêu trí tuệ có thể đẩy nhanh đáng kể việc khám phá và đổi mới khoa học, vượt xa khả năng con người có thể làm được.
Liệu dự đoán táo bạo này của Sam Altman có thành hiện thực hay không vẫn còn là dấu hỏi lớn. Nhưng nếu đúng, năm 2026 có thể sẽ đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi AI không còn chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ mà trở thành đồng nghiệp sáng tạo thực sự của con người trong việc khám phá tri thức mới.